Om te kunnen bewijzen dat de goederen in kwestie niet bijdragen aan ontbossing of bosdegradatie, is traceerbaarheid onmisbaar. Elk volume van EUDR-producten dat Europa binnenkomt, moet voor 100% kunnen worden teruggebracht tot het areaal van oorsprong. Zo’n strenge eis maakt van de EUDR een echte gamechanger: alle boerenbedrijven in EUDR-sectoren, van kleine cacaoboeren tot grote palmplantages, moeten met GPS-systemen in kaart worden gebracht. De herkomst van al die volumes wordt vervolgens in alle stappen van de supply chain bijgehouden.

‍

Die traceerbaarheid hangt sterk vast aan het principe van due diligence: een uitgebreide risico-oefening die analyseert waar in de keten mogelijks wanpraktijken gebeuren. Vanuit die kennis neem je als onderneming gepaste maatregelen. Due diligence wordt ook in andere EU-wetgeving vereist, zoals in de CSDDD  en CSRD. De EUDR onderscheidt zelf de volgende 3 stappen in het due diligence-onderzoek, waarna je een due diligence verklaring indient bij een centraal informatiesysteem.

‍

Due diligence stappen binnen de EUDR:

1. Informatie verzamelen over conformiteit

Je moet alle relevante informatie inwinnen, en meedelen in je due diligence verklaring. Het gaat onder meer over de grondstof of het product in kwestie, de hoeveelheid, leverancier, land van productie, bewijs van legale oogst enzovoort. Een belangrijke vereiste zijn de geografische coördinaten van de percelen waar de grondstof is geproduceerd. Kan je de vereiste informatie niet voorleggen in je due diligence verklaring, dan moet je ervan afzien het product in de handel te brengen. Voor wie het zich afvroeg: de info moet je vijf jaar lang bewaren.

‍

2. Risico analyseren en beoordelen

Vervolgens evalueer je de risico’s gelinkt aan de grondstof/het product in kwestie. Deze risicoanalyse moet minstens één keer per jaar worden herhaald. Alles draait daarbij rond de risicoclassificatie van het land of de regio waar je grondstof werd geproduceerd. Om de risico’s correct en uniform te laten inschatten, bereidt de Commissie een vergelijkende lijst voor, waarin alle productielanden staan gerangschikt volgens het risico op ontbossing en bosdegradatie. Er komen drie niveaus: hoog, standaard of laag. In afwachting van de lijst worden alle landen geclassificeerd als ‘standaard’ (uiterlijk 30 december 2025 moet de lijst bekend zijn). Komen al jouw grondstoffen uit gebieden die een laag risico krijgen toebedeeld, dan zijn er vereenvoudigde due diligence eisen van toepassing.

‍

3. Maatregelen om het risico te verminderen

In stap drie neem je passende en evenredige risicobeperkende maatregelen, indien dit uit de risicoanalyse nodig bleek. Het kan gaan om aanvullende informatie opvragen, (onafhankelijke) audits uitvoeren, ondersteuning verlenen aan je leveranciers, concrete initiatieven nemen om bos te beschermen … De procedures en maatregelen om risico’s te verminderen moeten minstens één keer per jaar worden herzien.