De klimaatstandaard in vogelvlucht

Vanaf 1 januari 2024 begint de eerste lading beursgenoteerde bedrijven zijn verplichte klimaatgerelateerde indicatoren een volledig jaar te meten volgens de vereisten uit de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) en bijhorende European Sustainability Reporting Standards (ESRS). Over welke indicatoren gaat het precies? We nemen je graag mee doorheen ESRS E1 Klimaatverandering, ook wel de klimaatstandaard genoemd.

March 6, 2024
Klimaat
CSRD algemeen

Om de wereldwijde temperatuurstijging te beperken, moet onze uitstoot drastisch omlaag. De slottekst van COP28 verklaart dat de wereld weg moet van fossiele brandstoffen, een historische uitspraak. Ook Europa zet via de Green Deal sterk in op reductie van broeikasgassen, en uiteindelijke klimaatneutraliteit tegen 2050. Haar rapporteringsstandaard over klimaatverandering, ESRS E1, is bijgevolg een van de leidende standaarden van de ESRS: hij zal materieel blijken in de materialiteitsanalyse van zowat elk groot bedrijf.


Wat moet je nu zoal meten en rapporteren volgens de ESRS E1? We geven je de highlights mee, volgens de openbaarmakingsvereisten ‘governance’, ‘strategie en businessmodel’, ‘IRO-management’ en ‘metrics & targets’, de vier grote pijlers van elke thematische ESRS.

Governance en strategie

Deugdelijk bestuur (governance) loopt als een rode draad  doorheen de CSRD, als afzonderlijk hoofdstuk in je duurzaamheidsrapport naast Milieu en Sociale aspecten – samen vormen ze het drieletterwoord ESG. Maar governance (GOV) is ook een terugkerende pijler in de openbaarmakingsvereisten (disclosure requirements in het Engels) van zowat elke thematische ESRS. Wanneer het over klimaatverandering gaat, moet je in je rapport transparant zijn over het feit of meetbare klimaatprestaties al dan niet zijn opgenomen in de berekening van bonussen voor de bestuursorganen en het hoger management van je organisatie.


Onder de pijler ‘Strategie’ moet je dan weer rapporteren over je klimaattransitieplan en je zogenaamde weerbaarheidsanalyse (resilience analysis in het Engels):

  1. Klimaattransitieplan. Hierin beschrijf je gedetailleerd hoe je de bedrijfsstrategie en het businessmodel zal transformeren om als onderneming in lijn te zijn met de wereldwijde ambitie om de opwarming van de aarde onder de 1,5°C te houden. Het transitieplan omvat een overzicht van de acties of programma’s die die je hiervoor onderneemt, evenals een overzicht van de noodzakelijke investeringen en financieringsbronnen: jouw businessplan voor het klimaat, zeg maar.
  2. Weerbaarheidsanalyse. Om de impacts, risico’s en opportuniteiten (IRO’s) van je onderneming met betrekking tot klimaatverandering bloot te leggen in je dubbele materialiteitsanalyse, moet je een weerbaarheidsanalyse van zowel je strategie als bedrijfsmodel uitvoeren. Hier gaat het er dus in feite om te onderzoeken hoe futureproof je bedrijf is als het aankomt op klimaatverandering. Hierbij dien je twee verschillende klimaatscenario's in overweging te nemen: een toekomst met hoge emissies en een traject in lijn met een maximale opwarming van 1,5°C (Parijsakkoord). Je gaat hierbij onderzoeken hoe weerbaar je bedrijf is in beide toekomstige situaties.

Op basis van die klimaatscenario’s identificeer je de fysieke klimaatrisico’s en de transitierisico’s die van toepassing zijn op jouw onderneming. Fysieke risico’s zijn risico’s verbonden aan het scenario met hoge emissies, denk maar aan hittestress en overstromingen. Transitierisico’s zijn risico’s verbonden aan het scenario in lijn met het Parijs-akkoord, zoals stijgende CO2-prijzen, het achterblijven op vlak van innovatie en op lange termijn reputatieschade.

IRO-management

In het onderdeel ‘IRO-management’– IRO staat voor impacts, risico’s en opportuniteiten en is een belangrijk concept in de CSRD - gaat het over hoe je je IRO’s met betrekking tot klimaatverandering hebt bepaald, welke policy’s je hebt om je eigen impact te mitigeren en de risico’s en opportuniteiten aan te pakken, en welke acties en middelen je voorziet om je targets te halen.

  1. IRO-bepaling. Net zoals je dat voor de andere materiële thema’s zal doen, moet je het proces en de uitkomst van je dubbele materialiteitsanalyse wat betreft klimaatverandering goed documenteren en beschrijven. De fysieke - en transitierisico’s verdienen hier extra aandacht.
  2. Policy’s. Om je stakeholders diepgaander inzicht te geven in je klimaatbeleid, rapporteer je over de policy’s die je opgesteld hebt. De policy’s kunnen betrekking hebben op diverse aspecten, zoals klimaatmitigatie, klimaatadaptatie, energiemanagement, hernieuwbare energie …
  3. Acties en resources. Een lijst van uitgevoerde en geplande acties, inclusief de verwachte broeikasgasreductie, vormt een essentieel onderdeel van je duurzaamheidsrapport. Ook de huidige en toekomstige middelen (resources) die je voor de verwezenlijking van die acties hebt vrijgemaakt, moeten in het rapport staan.

Metrics & targets

In het deel over metrics en targets tot slot, leg je uit welke klimaatgerelateerde targets je hebt gezet, en geef je informatie over een hele reeks KPI’s. Die indicatoren bieden niet alleen inzicht in de huidige klimaatprestaties van je bedrijf, maar dienen ook als basis voor het vaststellen en evalueren van je klimaatdoelen of targets.

  1. Targets. Wetenschappelijk onderbouwde klimaattargets in lijn met de maximale temperatuurstijging van 1,5°C, zijn verplicht als klimaatverandering materieel is voor je bedrijf. De targets moeten extern worden geauditeerd, en je bent verplicht om zowel voor 2030 als 2050 specifieke targets vast te stellen.
  2. Metrics. Aan de hand van verschillende verplichte metrics toon je de evolutie doorheen je verschillende rapporten:
  • Het totale energieverbruik
  • De broeikasgasuitstoot (GHG) voor scope 1, 2 en 3
  • GHG-mitigatieprojecten
  • De financiële effecten van risico’s en opportuniteiten gerelateerd aan het klimaat

Klimaatverandering: nagenoeg altijd materieel

Rapporteringsvereisten van de andere thematische standaarden die niet-materieel blijken uit je dubbele materialiteitsanalyse, kan je weglaten uit je rapport zonder er een verklaring voor te geven. In het geval van ESRS E1 Klimaatverandering kan dat niet: indien je er niet over rapporteert, dan moet je in een verklaring bekendmaken waarom klimaatverandering niet van materieel belang is voor jouw onderneming.

Klimaatverandering: nagenoeg altijd materieel

Rapporteringsvereisten van de andere thematische standaarden die niet-materieel blijken uit je dubbele materialiteitsanalyse, kan je weglaten uit je rapport zonder er een verklaring voor te geven. In het geval van ESRS E1 Klimaatverandering kan dat niet: indien je er niet over rapporteert, dan moet je in een verklaring bekendmaken waarom klimaatverandering niet van materieel belang is voor jouw onderneming.

Een klimaatstrategie uitwerken in lijn met de CSRD is geen sinecure. Overdonderd door de vele verplichtingen? Wij helpen je graag op weg. Neem contact met ons op via mail@pantarein.be.